Filaggrine en histidine 

Filaggrine en histidine zijn eiwitten die een belangrijke rol spelen binnen de gezondheid van de huidbarrière. Ze hebben drie belangrijke functies: 

• Huid vochtig houden 
• Huid zuur houden (pH laag houden) 
• Onderdrukking van het immuunsysteem (immuunsuppressie) 

Filaggrine en histidine zijn nodig voor een gezonde barrièrefunctie en een goede bescherming tegen ziekteverwekkers. Bij een goede barrièrefunctie (energetisch goedkoop) hoeft het aangeboren- en verworven immuunsysteem (energetisch duur) niet zo veel actief hoeven te zijn. Een goede barrièrefunctie zorgt er dus voor dat het immuunsysteem zich rustig houdt, waardoor er geen energetisch dure reacties nodig zijn. Dit bespaart energie en zorgt voor een goede energieverdeling.  

Het aminozuur histidine wordt ingebouwd in het eiwit filaggrine. Wanneer nodig wordt de histidine weer vrijgegeven en zorgt het voor bevochtiging van de huid, verzuring van de huid en onderdrukking van het immuunsysteem.1 

Filaggrine tekort door mutatie 

Ongeveer 10 procent van de Europeanen en hun nakomelingen heeft een zogenoemde ‘loss of function’ mutatie in het filaggrine gen. Hierdoor hebben zij minder filaggrine en filaggrinemetabolieten zoals urocaanzuur in de huid.2 Als gevolg hebben zij een drogere en minder zure huid en hierdoor ook een slechtere functie van de huidbarrière.  

Bij een slechte functie van de huidbarrière (lekke huid) kunnen er ongewenste stoffen (onder andere ziekteverwekkers) het lichaam inlekken. Als gevolg wordt het aangeboren (en eventueel het verworven) immuunsysteem geactiveerd en ontstaat er een ontsteking. Dit kost veel energie. Het leidt tot een veranderde energieverdeling. De energie gaat voornamelijk naar het immuunsysteem en minder naar andere lichaamsdelen.  

Bron: McAleer, M. A., & Irvine, A. D. (2013). The multifunctional role of filaggrin in allergic skin disease. Journal of Allergy and Clinical Immunology, 131(2), 280-291.  

Filaggrine en evolutie 

Een ‘loss of function’ mutatie van het filaggrine gen blijkt een evolutionair voordeel te hebben. Deze mutatie komt vaker voor onder Noord-Europeanen dan onder Zuid-Europeanen. In het Noorden is minder zonlicht, waardoor men in de huid minder vitamine D kan produceren. Een verminderde hoeveelheid van filaggrine in de huid heeft als voordeel dat je makkelijker vitamine D kunt produceren. Mensen met een ‘loss of function’ mutatie van het filaggrine gen blijken hogere vitamine D-waarden in hun bloed te hebben. Je zou dus kunnen zeggen dat een filaggrine tekort de kans op een vitamine D-tekort verlaagt. Mensen met een tekort aan filaggrine hebben dus minder kans op een vitamine D-tekort, maar de prijs die ze hiervoor betalen is een slechtere huidbarrière en huidaandoeningen zoals eczeem, allergieën, astma, rosacea, diabetes type 2, allergische rhinitis (o.a. hooikoorts), droge huid, netelroos en Ichthyosis vulgaris. 3,4 Het voorkomen van een vitamine D tekort was blijkbaar belangrijker dan het behouden van een mooie en gezonde huid.5 

Therapie filaggrine tekort   

Problemen bij een tekort aan filaggrine:  

1. huid is niet zuur genoeg 
2. huid is droog 

Het doel van onderstaande maatregelen is de huid zuurder en vochtiger te maken, waardoor de barrièrefunctie verbetert. Hierdoor neemt de bescherming tegen ziekteverwekkers toe komt het immuunsysteem tot rust. Het gevolg is dat ontsteking afneemt. 

Zuurgraad (pH) huid verlagen (dus zuurder maken): 

• L-histidine supplement. 4 gram per dag. Het merk dat je gebruikt maakt niet uit, maar let er wel op dat het pure L-histidine is. Oplossen in een beetje water en op een nuchtere maag innemen. Het effect van 4 gram L-histidine is onderzocht bij eczeem (filaggrine tekort). Na 4 weken merkte 34-39% een vermindering van eczeem.6  
  Let op: Gebruik geen L-histidine bij een foliumzuurtekort, want dat kan tot negatieve effecten leiden. Laat eerst de foliumzuurwaarde meten of gebruik L-histidine in combinatie met foliumzuur. Let verder op de vitamine D-waarde. Een filaggrine tekort heeft als evolutionair voordeel dat men beter vitamine D kan aanmaken. Indien de hoeveelheid filaggrine in de huid toeneemt (door gebruik L-histidine) zou de productie van vitamine D in de huid af kunnen nemen, waardoor de vitamine D-waarde in het bloed zou kunnen dalen. Houd de vitamine Dwaarde dus in de gaten en/of suppleer gelijktijdig vitamine D.  
• Niet vaker dan één keer per dag douchen, want douchen verhoogt de pH van de huid (maakt de huid minder zuur) voor zes uur. 
• Gebruik niet te vaak normale shampoo en zeep op de plekken van de huidschilfers. Dit verhoogt namelijk de pH van de huid. Gebruik producten met een zo’n laag mogelijke pH. 
• Gebruik haarproducten met een zo’n laag mogelijke pH. 

Bevochtigen van de huid: 

• Dagelijks avocado(olie) eten en avocado(olie) (perseose-olie) op de huid smeren. Perseose stimuleert bevochtiging van de huid en verbetert daardoor de barrièrefunctie.7  
• Waterbakjes aan de verwarming om luchtvochtigheid goed te houden. 

L-histidine in voeding Bronnen van L-Histidine: 

• Vis 
• Gevogelte (kip, kalkoen, fazant) 
• Eieren 
• Zeewier  
• Zaden (sesamzaad, pompoenpitten) 

Bron: https://nutritiondata.self.com/foods-012090000000000000000-w.html?maxCount=13

Voedingsstoffen voor de huid 

Onderstaande voedingsstoffen zijn nodig voor het behouden en behalen van een goede huidbarrière: 

Bij een beschadigde huidbarrière kun je bovenstaande voedingsstoffen eventueel suppleren.  

Overige maatregelen 

Onderstaande maatregelen blijken effectief te zijn bij een beschadigde huidbarrière:  

− Aloë vera sap. 30-45 ml per dag op een nuchtere maag (30 minuten voor de maaltijd). Gebruik minimaal 3 maanden. 

− Aloë vera gel. Breng aan op de huid.  

− Duindoornolie. Breng aan op de huid. Dit kun je in de vorm van een crème gebruiken. 

Bronnen 

1 Tan, S. P. et al. (2017). Feeding filaggrin: effects of L-histidine supplementation in atopic dermatitis. Clinical, cosmetic and investigational dermatology, 10, 403. 

2 Thyssen, J. P., Thuesen, B., Huth, C., Standl, M., Carson, C. G., Heinrich, J., … & Johansen, J. D. (2012). Skin barrier abnormality caused by filaggrin (FLG) mutations is associated with increased serum 25hydroxyvitamin D concentrations. Journal of Allergy and Clinical Immunology, 130(5), 1204-1207. 3 Bager, P., Wohlfahrt, J., Thyssen, J. P., & Melbye, M. (2016). Filaggrin genotype and skin diseases independent of atopic dermatitis in childhood. Pediatric Allergy and Immunology, 27(2), 162-168. 

4 Armengot-Carbo, M., Hernández-Martín, A., & Torrelo, A. (2015). The role of filaggrin in the skin barrier and disease development. Actas Dermo-Sifiliográficas (English Edition), 106(2), 86-95. 5 Thyssen, J. P., Bikle, D. D., & Elias, P. M. (2014). Evidence that loss-of-function filaggrin gene 

mutations evolved in northern Europeans to favor intracutaneous vitamin D3 production. Evolutionary biology, 41(3), 388-396. 

6 Tan, S. P., Brown, S. B., Griffiths, C. E., Weller, R. B., & Gibbs, N. K. (2017). Feeding filaggrin: effects of L-histidine supplementation in atopic dermatitis. Clinical, cosmetic and investigational dermatology, 10, 403. 

7 S. Brédif, J. Rocheteau, S. Leclère-Bienfait,C. de Belilovsky, C. Baudouin (2015). Avocado perseose, a biomimetic active ingredient for the protection and accompaniment of infants’ skin. 

https://dermcollabstracts.com/abstract/avocado-perseose-a-biomimetic-active-ingredient-fortheprotection-and-accompaniment-of-infants-skin/  

8 Vaughn, A. R., Foolad, N., Maarouf, M., Tran, K. A., & Shi, V. Y. (2019). Micronutrients in Atopic Dermatitis: A Systematic Review. The Journal of Alternative and Complementary Medicine, 25(6), 567-577. 

9 Reynolds, K. A., Juhasz, M. L., & Mesinkovska, N. A. (2019). The role of oral vitamins and supplements in the management of atopic dermatitis: a systematic review. International journal of dermatology.